Podpisz petycję online!
Pobierz list w formacie PDF
Warszawa, 27.04.2020 r.
Prezydent RP
Premier RP
Minister Rozwoju
Minister Klimatu
Minister Środowiska
Minister Aktywów Państwowych
Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Minister Sprawiedliwości
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie
Dyrektor Generalny Lasów Polskich
Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska
Dyrektor Rządowego Centrum Bezpieczeństwa
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Instytut Ochrony Środowiska
Szanowny Panie Prezydencie,
Szanowny Panie Premierze,
Szanowni Państwo,
Jako członkowie i sympatycy inicjatywy społecznej FOTA4Climate zrzeszającej naukowców, intelektualistów, aktywistów klimatycznych, ekologicznych i społecznych, a także obywateli zaniepokojonych stanem klimatu, przyrody, ekosystemów oraz sytuacją hydrologiczną Polski, apelujemy o niezwłoczne podjęcie adekwatnych działań wobec pogłębiającej się suszy klimatycznej, która już dziś skutkuje pożarami lasów, łąk, bagien i torfowisk (na czele z pożarem w Biebrzańskim Parku Narodowym) i której intensywność ma związek ze zmianami klimatu.
Pogłębianie się tego stanu rzeczy i brak adekwatnej reakcji na kryzys, może już w tym sezonie doprowadzić do katastrofalnych strat w przyrodzie, rolnictwie i gospodarce. Strat, których nikt nie będzie w stanie zrekompensować w jakikolwiek sposób.
Bez wody może wkrótce zabraknąć pasz, upadnie hodowla zwierząt, ogrodnictwo, uprawa warzyw, uschną zboża. Mogą pojawić się trudności z zabezpieczeniem podstawowych potrzeb żywnościowych Polek i Polaków. Ceny żywności wzrosną, a wielu rolnikom zagrozi bankructwo.
Dlatego niezbędne jest podjęcie natychmiastowych działań w zakresie ochrony wód powierzchniowych i podziemnych, a także szeregu innych działań adaptacyjnych związanych ze zmianami klimatu, mających wpływ na sytuację hydrologiczną kraju. Działania Prezydenta, Rządu i Parlamentu RP w zakresie zwalczania pandemii wirusa SARS-CoV-2 pokazały, że zarówno nasze państwo, jak i obywatele są zdolni do szybkiej, relatywnie adekwatnej reakcji na kryzys.
Również w tym przypadku koniecznie jest podjęcie natychmiastowych działań, pośród których wskazujemy i apelujemy o:
- Wydanie natychmiastowego zakazu prowadzenia wszelkich prac melioracyjnych mających na celu osuszanie podmokłych terenów rolnych i leśnych (należy dążyć do zmiany funkcji istniejących urządzeń melioracyjnych z odwadniającej na retencyjną).
- Wprowadzenie powszechnego obowiązkowego programu retencji wód opadowych w gminach poprzez rozwój systemu rozproszonej retencji i remont lub budowę zastawek na rowach melioracyjnych, aby przywrócić im funkcję nawadniania – nie możemy pozwolić sobie na dalszą utratę wody!
- Odejście od nieadekwatnych, wymagających ogromnych nakładów finansowych, działań, polegających na budowie dużych zbiorników retencyjnych i stopni wodnych na rzekach, które nie odpowiadają na szerokie spektrum różnych typów suszy – w przeciwieństwie do długofalowych pozytywnych skutków rozproszonej retencji krajobrazowej na obszarze całych zlewni i dorzeczy.
- Zmianę polityki i prawa w obszarze gospodarowania drzewami i zielenią, w szczególności:
- natychmiastowe powstrzymanie wycinki drzew i krzewów w pobliżu cieków wodnych oraz rozpoczęcie zadrzewiania i zakrzewiania brzegów rzek, cieków i zbiorników wodnych,
- zachowanie i zwiększenie powierzchni zadrzewień śródpolnych oraz rozpoczęcie przywracania tych zadrzewień,
- ograniczenie do minimum usuwania drzew w związku z procesami inwestycyjnymi, w szczególności remontami i budową dróg, ścieżek rowerowych etc.
- nowelizację lub wprowadzenie nowych uregulowań prawa ochrony przyrody uwzględniających realia kryzysu klimatycznego, w szczególności ograniczenie wycinania drzew, krzewów, koszenia traw etc.
- Zmniejszenie we współpracy z Lasami Państwowymi pozyskania drewna w lasach o charakterze naturalnym i półnaturalnym. Zaniechanie pozyskania drewna w lasach wodochronnych, dolinach rzecznych oraz w górach, w miejscach, gdzie pełnią one funkcję retencyjną. Egzekwowanie ochrony bobrów i tworzonych przez bobry rozlewisk (przynajmniej w obrębie obszarów leśnych).
- Wzrost nakładów na zapobieganie pożarom i ich gaszenie w obszarach leśnych oraz obszarach chronionych, w związku z przewidywanym wzrostem ich częstotliwości i powierzchni. Obecnie stosowane w tym celu środki techniczne oraz zasoby ludzkie mogą się już wkrótce okazać niewystarczające – czego doświadczyliśmy na przykładzie pożaru w Biebrzańskim Parku Narodowym.
- Rozpoczęcie programów wspierania rolnictwa konserwującego i regeneratywego (uprawy bezorkowe, permakulturowe itp.), połączonego ze wspomaganą przez państwo akcją edukacyjną w tym obszarze.
- Skuteczne egzekwowanie prawa ochrony środowiska, obowiązujących planów zadań ochronnych Natura 2000 odnoszących się do obowiązku retencji i zakazu melioracji na obszarach Natura 2000, zaangażowanie w monitorowanie stanu przyrody, wód i rolnictwa takich środków organizacyjnych, jakie zastosowano przy monitorowaniu przestrzegania przepisów związanych z pandemią SARS-CoV-2, w szczególności wykrywanie sprawców podpaleń i surowe karanie ich oraz obciążanie kosztami akcji ratowniczych.
- Uwzględnienie w rządowych programach (Plan Przeciwdziałania skutkom Suszy, Program Renaturyzacji Wód Powierzchniowych, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2021-2027) opisanych wyżej postulatów.
- Natychmiastowe wycofanie z oficjalnych materiałów edukacyjnych informacji o tym, jakoby globalne ocieplenie przynosiło pozytywne skutki dla ludzi, przyrody i rolnictwa oraz zaprzestanie wspierania i finansowania tego typu działań dezinformujących i wprowadzających w błąd opinię publiczną.
- Zainicjowanie i moderowanie skutecznego dialogu między rządem, samorządami, naukowcami, rolnikami, aktywistami ekologicznymi i przyrodniczymi, Lasami Państwowymi, Wodami Polskimi, służbami medycznymi, Policją i Państwową Strażą Pożarną, na rzecz budowania spójnej strategii przeciwdziałania skutkom zmian klimatu i suszy i adaptacji do zmian klimatu.
Powyższe działania powinny zostać podjęte w trybie natychmiastowym, w oparciu o dane nauki i doświadczenia praktyków. Możemy różnić się jako obywatele w wielu kwestiach, ale bez stabilnego ekosystemu, zrównoważonego rolnictwa zapewniającego bezpieczeństwo żywnościowe kraju oraz bez ochrony zasobów wodnych nasze problemy będą jedynie narastać i uniemożliwiać społeczne współdziałanie. Nie ma również wątpliwości, że kryzys wywołany pandemią wirusa SARS-CoV-2, to dopiero początek zbliżających się kryzysów, na które możemy i musimy się przygotować.
- Prof. dr hab. Szymon Malinowski
- Prof. dr hab. Wojciech Olejniczak
- Dr hab. Joanna Zalewska-Gałosz
- Dr hab. Wiktor Kotowski
- Dr hab. Krzysztof Świerkosz
- Dr inż. Piotr Tyszko-Chmielowiec
- Dr Kamila Reczyńska
- Dr Marzena Suchocka
- Dr Karolina Ziembowicz-Lisiecka
- Dr inż. Paweł Gajda
- Dr Sebastian Szklarek
- Dr Michał Szpak
- Agata Brzezińska
- Adam Błażowski
- Małgorzata Piszczek
- Andrzej Konopka
- Paweł Kisiel
- Adam Bohdan
- Paweł Droździak
- Wojciech Gałosz
- Krzysztof Kowalski
- Krystyna Romanowska
- Urszula Kuczyńska
- Albert Kłys
- Jarosław Lipszyc
- Michał Fabiszewski
- Wojciech Kość
- Magda Kisielewska
- Mateusz Sienkan
- Karol Konopacki
- Aleksandra Herzyk
- Sylwia Pietryga
- Anna Rahnama
- Magdalena Bar
- Jacek Lekki
- Janusz Olearczyk
- Julia Gałosz
- Jakub Kotaś
- Julia Smigielska-Siarkowska
- Sławomir Tomaszewski
- Krzysztof Drozdowski
- Joanna Makowska
- Joanna Gajek
- Renata Baron
- Michał Błachuta
- Zbigniew Szczęsny
- Maciej Lipka
- Michał Chojnacki
- Agata Stypa
- Marcin Dusiło
- Leszek Karlik
- Juliusz Kowalczyk
- Bartek Rogowski
- Jurij Biliczenko
- Jan Srzednicki
- Zbigniew Bohdanowicz
- Małgorzata Olejniczak
- Filip Matusiak
- Katarzyna Górkiewicz
- Martyna Tomaszewska
- Piotr Czerski
- Antoni Goldstein
- Rafał Maszkowski
- Andrzej Domański
- Witold Wysmułek
- Michał Grzegorzewski
- Andrzej Gąsiorowski
[…] apel FOTA4Climate do władz […]