Ośmiu znakomitych prelegentów, zaangażowani uczestnicy, dyskusje, plany na przyszłość – 27 listopada 2021 roku FOTA4Climate podsumowała pierwszy etap projektu „Moratorium dla drzew” podczas ogólnopolskiej konferencji w Warszawie.
Na początku mijającego roku fundacja FOTA4Climate rozpoczęła akcję „Moratorium dla Drzew” mającą na celu zmianę regulacji prawnych dotyczących drzew i krzewów w przestrzeni zurbanizowanej i wprowadzenie czasowego moratorium na wycinki, które funkcjonowałoby do czas uchwalenia nowego prawa.
W akcję włączyło się około 60 organizacji przyrodniczych, ekologicznych, klimatycznych, ruchów miejskich i innych oraz liczni artyści, aktorzy dziennikarze, pisarze, mundurowi, osoby duchowne oraz liczne osoby popierające akcję za pośrednictwem internetu. Fundacja FOTA4Climate wspomagała w tym czasie akcje ochrony drzew przed wycinkami na terenie kraju.
W sukurs przyszedł nam ogólnopolski trend „walki z betonozą” i cały rok upłynął pod hasłem walki ze skandalicznie pojętą rewitalizacją – niepowstrzymana fala bezwzględnej krytyki płynęła w kierunki władz samorządowych wszystkich miast i miejscowości, które w ramach odnawiania rynków – zabetonowywały przestrzeń miejską.
Już teraz gołym okiem widać, że ludzie – zwłaszcza w dużych miastach, ale także w mniejszych miejscowościach (vide: spektakularna akcja z obroną dębów w Przeborowie, woj. lubuskie – gdzie także byliśmy obecni) – mają dosyć okradania ich z najcenniejszych zasobów przyrody, jakimi są drzewa.
Po prawie roku intensywnej akcji postanowiliśmy podsumować tę wstępną fazę projektu organizując w dniu 27 listopada konferencję w hotelu Regent w Warszawie pod nazwą „Moratorium dla drzew – czy to jest możliwe”, która była również niewielkim podsumowaniem kolejnego roku działalności fundacji i inicjatywy FOTA4Climate.
Postanowiliśmy, że konferencja będzie miała charakter informacyjno-praktyczny, dlatego prelegentami byli przede wszystkim naukowcy zajmujący się ochroną drzew i przyrody, prawnicy, hydrolodzy, działacze klimatyczni i ekologiczni.
Spotkanie otworzył prezes FOTA4Climate Andrzej Gąsiorowski, który zapoznał uczestników z tematyką konferencji, podkreślając rolę drzew w mitygacji i adaptacji, wpływ drzew na naszą psychikę i bezsensowność większości masowych wycinek, a także konieczność redefinicji naszego stosunku do przyrody i nowego podejścia do analizy ryzyka wypadków z udziałem drzew, co wprowadziło słuchaczy w kolejny temat.
Wykład na temat faktów i mitów dotyczących drzew oraz ryzyka z nimi związanego wygłosiła dr hab. inż. Edyta Rosłon-Szeryńska, architekta krajobrazu i arborystka z Katedry Architektury Krajobrazu Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, członkini Zarządu Federacji Arborystów Polskich. Tematyką drzew zajmuje się od ponad 20 lat, a z naszą fundacją współpracuje także jako ekspertka podejmująca się badania drzew, które próbujemy ratować przed wycinkami. To właśnie ona pod koniec lata tego roku podjęła się ekspertyzy jesionu rosnącego w pobliżu budynku Polskiego Radia Opole. Drzew, niestety, nie udało się uratować, czego historię historię krok po kroku przedstawiła podczas konferencji Agata Brzezińska, wiceprezeska FOTA4Climate. Przykład opolskiego jesionu był także punktem wyjścia do rozważań na temat kierunku zmian w prawie, które w sposób rzeczywisty chroniłyby drzewa.
Wykład na ten temat wygłosił radca prawny Krzysztof Gruszecki, ekspert prawa ochrony przyrody, autor znanych, wielokrotnie wznawianych i aktualizowanych komentarzy dotyczących prawa ochrony przyrody. Mecenas Gruszecki zwracał uwagę na to, iż również w obecnym stanie prawnym jest wiele możliwości działania, ale zmiany są konieczne.
„Wykorzenienie. Dlaczego straciliśmy poczucie więzi z drzewami i jak możemy je odzyskać” – taki był temat prelekcji dra hab. Marcina Napiórkowskiego, semiotyka z Instytutu Kultury Polskiej UW, badającego współczesna mity, autora bloga Mitologia Współczesna. Uczestnicy dowiedzieli się z niego o przyczynach zmasowanego i absurdalnego ataku na drzewa, a przede wszystkim na temat zmiany narracji w mówieni o zieleni i tym, jak ważne jest budowanie dobrych pozytywnych historii wokół drzew.
Nie zabrakło również związanej z drzewami tematyki ochrony przed suszą i powodzią na terenach miejskich i o tym, jak ważna jest błękitno-zielona infrastruktura. Opowiedział o tym dr hab. Tomasz Kowalczyk z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, gdzie kieruje Katedrą Kształtowania i Ochrony Środowiska.
Działania w kierunku ochrony lasów, jakich podejmuje się FOTA4Climate, przedstawił Adam Bohdan, biolog, od wielu lat aktywnie działający na rzecz ochrony przyrody. Adam Bohdan jest od kilkunastu lat zaangażowany w badania i ochronę Puszczy Białowieskiej, oraz innych lasów poprzez uzupełnianie sieci Natura 2000 oraz aktywny udział w audytach FSC. Jest autorem kilkunastu publikacji naukowych na temat bioróżnorodności lasów, raportów wykonywanych na zlecenie m.in. RDOŚ. Jest także współinicjatorem Obozu dla Puszczy i akcji Pogotowia dla Drzew prowadzonej razem z Gazetą Wyborczą.
Konferencję zakończył inż. Adam Błażowski, który opowiedział także o międzynarodowych działaniach na rzecz klimatu fundacji FOTA4Climate, takich jak protesty przeciwko zamykaniu elektrowni jądrowych w Europie. Adam Błażowski odpowiada w fundacji za projekty związane z transformacją organizacji działającej na rzecz przyrody, i rzetelnej i otwartej, debaty na temat wyzwań związanych ze zmianami klimatu w oparciu najlepszą dostępną wiedzę naukową.
Kolejnym etapem projektu „Moratorium dla Drzew” będzie zbieranie uwag i propozycji zmian w prawie od sygnatariuszy, a następnie ich opracowanie w formie projektów ustaw i wybór drogi ich procedowania.
Konferencję prowadziła Krystyna Romanowska, urozmaicając wykłady przerywnikami poetyckimi „Nowych wierszy sławnych poetów” Grzegorza Uzdańskiego, co – jak mamy nadzieję – spodobało się uczestnikom i wprowadziło wszystkich w holistyczne i interdyscyplinarne podejście do zagadnień ochrony przyrody i klimatu, którym kieruje się FOTA4Climate.
Dziękujemy za udział w konferencji i uczestnictwo w niej za pośrednictwem Internetu!
Krystyna Romanowska
